Thực đơn ăn để khỏe cho bệnh nhân xơ gan

Xơ gan là giai đoạn cuối của các quá trình bệnh lý mạn tính ở gan, với nhiều biến chứng trầm trọng có thể đe dọa mạng sống của người bệnh. Một chế độ ăn uống hợp lý giúp bệnh nhân cải thiện được các triệu chứng và phòng ngừa được các biến chứng.

 

Ở bệnh nhân xơ gan, trong giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng gì rõ ràng, người bệnh chỉ cảm thấy mệt mỏi, một số người cảm thấy chán ăn, khó tiêu, buồn nôn và sợ những thức ăn có nhiều dầu mỡ. Đến khi bệnh nặng hơn người bệnh có thể thấy đau tức vùng hạ sườn phải và vàng mắt, vàng da.

Khi bệnh đã nặng, chức năng gan sẽ suy giảm nghiêm trọng. Bệnh nhân sẽ thấy bụng ngày càng to ra do ứ nước, đó là hiện tượng cổ trướng hay báng bụng. Bệnh nhân xơ gan có thể bị nguy hiểm đến tính mạng khi các biến chứng của xơ gan xảy ra như giãn vỡ tĩnh mạch thực quản.

Nên ăn uống thế nào?

Người bị xơ gan có nhu cầu về chất đạm tương tự như người bình thường. Trung bình người lớn cần mỗi ngày khoảng 1g protein cho mỗi kg cân nặng, nghĩa là một người nặng 50kg cần khoảng 50g protein. Những thức ăn có nhiều chất đạm là thịt và các sản phẩm chế biến từ thịt (chứa 20% protein), cá (20%), trứng (13%), ngũ cốc (10%), sữa (3%). Khi bệnh nhân xơ gan bị lơ mơ hay hôn mê, phải ngưng ăn chất đạm hoàn toàn vì lúc này nếu vẫn bổ sung chất đạm cho người bệnh thì sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh. 

Thực đơn cho bệnh nhân xơ gan. Internet

Cần cân đối giữa các thành phần như chất đường, chất đạm, rau và các loại trái cây, nên ăn nhiều rau xanh và các thực phẩm giàu kali như chuối tiêu, đu đủ, rau ngót, rau lang...

Bệnh nhân bị báng bụng phải hạn chế ăn muối, nước mắm và các loại thức ăn mặn.

Hạn chế mỡ động vật, thay mỡ động vật bằng dầu và bơ thực vật. tránh các loại thức ăn và các cách chế biến làm cho bệnh nhân khó dung nạp như phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, bắp cải, rượu, bia, cà phê, trà đặc...

Tuyệt đối không được uống rượu, bia và các chất có cồn bởi vì nếu uống rượu sẽ làm cho biến chứng như giãn tĩnh mạch thực quản xảy ra, gây nguy hiểm cho người bệnh khi xảy ra hiện tượng nôn ra máu. 

 

Lưu ý: Những thông tin trên mang tính chất tham khảo, để việc điều trị bệnh của bạn có hiệu quả cao nhất bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng! 

Để được tư vấn về sức khỏe tổng quát, sức khỏe về bệnh, và điều trị,cách phòng tránh xin vui lòng liên hệ:
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN
Đông y: Thu Hiền
Điện thoại: 0904.605.468
Địa chỉ: Số 32 – Liền kề 25 Ngô Thì Nhậm – P. La Khê – Q. Hà Đông – TP. Hà Nội
Website: www.chuabenhxogan.com

 

 

Các phương pháp chữa xơ gan cổ trướng hiện nay

Xơ gan là hiện tượng các mô gan bình thường bị thay thế bởi sẹo và nốt sần, làm chức năng gan bị suy giảm. Bệnh không làm bệnh nhân tử vong ngay lập tức, nhiều bệnh nhân có thể sống thêm được 9-12 năm nếu được điều trị tích cực. Dưới đây là các phương pháp điều trị xơ gan giai đoạn cổ trướng. 

 

Hình minh họa. internet

Sự hình thành của xơ gan

Bệnh xơ gan là bệnh mạn tính gây thương tổn nặng lan toả ở các thuỳ gan. Đặc điểm thương tổn là mô xơ phát triển mạnh, đồng thời cấu trúc các tiểu thuỳ và mạch máu của gan bị đảo lộn, không hồi phục được.

Nguyên nhân xơ gan là gì?

Bia rượu làm men gan tăng cao dẫn tới những thay đổi trong tế bào gan, sẽ bị xơ gan và các bệnh gan khác.

Ngoài ra, bị viêm gan B, C, D mạn tính cũng dẫn tới xơ gan; hay do chuyển hóa như mắc bệnh nhiễm sắc tố sắt mô (hemochromatosis), bệnh Wilson, hoặc thiếu men a-antitrypsin; bệnh đường mật kéo dài, nghẽn tĩnh mạch gan, rối loạn miễn dịch (ví dụ như viêm gan dạng lupoid); nhiễm độc chất như methotredate, amiodarone; phẫu thuật đường ruột bằng phương pháp bắc cầu (bypass); do suy dinh dưỡng hay nhiễm trùng; và cuối cùng là xơ gan bẩm sinh.
Triệu chứng

Ban đầu thường không có những triệu chứng rõ rệt, chỉ cảm thấy mệt mỏi, sút cân, chán ăn, rối loạn tiêu hoá, vàng da, phù chân, cổ trướng, chảy máu cam, xuất huyết ở răng, da, đường tiêu hoá và giảm ham muốn tình dục. Đôi khi, người bệnh cảm thấy đau tức vùng dưới sườn phải.

Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ cũng giúp phát hiện ra bệnh như người bệnh bị nhiễm virus viêm gan, đã từng sử dụng các loại thuốc, hoá chất có ảnh hưởng tới gan, truyền máu bị nhiễm virus, hay uống rượu bia hoặc tiền sử gia đình có người mắc bệnh gan.
Chữa bệnh xơ gan cổ như thế nào?

Việc lựa chọn biện pháp điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân và giai đoạn của xơ gan. Mục đích của điều trị là ngăn chặn cổ trướng trở nên tệ hơn, chữa lành các tổn thương của gan (nếu có thể) và vô hiệu hóa các biến chứng đe dọa tính mạng.
Ngăn chặn sự tiến triển

Việc thay đổi lối sống, cắt rượu ra khỏi chế độ ăn uống của bạn có thể giúp làm chậm tiến triển của xơ gan. Nhiều nguyên nhân của bệnh gan có thể được điều trị thành công hơn so với trước đây, có thể ngăn chặn hoặc làm chậm sự suy giảm chức năng gan của bạn.

Điều này bao gồm điều trị bệnh gan do nhiễm trùng như viêm gan B hoặc C bằng thuốc chống virus mới và các bệnh tự miễn như viêm gan tự miễn bằng các thuốc có chứa steroid. Ngoài ra, bệnh gan di truyền, haemochromatosis có thể điều trị thành công với sự chích hoặc thuật mổ tĩnh mạch, một thủ tục tương tự như hiến máu, một lượng máu thường xuyên được lấy ra từ tĩnh mạch ở cánh tay của bạn. 

Điều trị và kiểm soát các tác động của xơ gan

Một phương pháp khác của việc điều trị là đối phó với các biến chứng của xơ gan càng sớm càng tốt. Vì lý do này bác sĩ có thể đề nghị bạn kiểm tra thường xuyên để xác định rõ các biến chứng, ngay trước khi bạn thấy bất kỳ triệu chứng nào. Bạn cũng có thể được cho thuốc khác để giảm huyết áp, ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng và giúp hỗ trợ chức năng của cơ thể.
Điều trị tăng huyết áp tĩnh mạch cửa và chảy máu do giãn tĩnh mạch

Triệu chứng này có thể điều trị bằng các phương pháp sau:

Thuốc được kê có thể làm giảm nguy cơ chảy máu và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bất kỳ triệu chứng chảy máu. Nếu bệnh nhân bị chảy máu nghiêm trọng, điều trị ban đầu giúp thay thế các chất lỏng và sau đó xử lý nguyên nhân chảy máu. Phương pháp nội soi cũng có thể điều trị vấn đề này.

Nếu chảy máu không thể dừng lại bằng nội soi, một ống thiết kế đặc biệt được truyền xuống cổ họng vào dạ dày. Thiết bị này có một quả bóng ở cuối. Một khi quả bóng này được bơm căng, nó làm tăng áp lực lên các giãn tĩnh mạch và giúp kiểm soát chảy máu.

Phương pháp khác là sử dụng một ống kim loại được truyền qua gan đến thẳng hai tĩnh mạch lớn (tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch gan). Việc này tạo ra đường đi mới để máu chảy thẳng vào tĩnh mạch gan, làm giảm áp lực hạn chế sự giãn tĩnh mạch.
Điều trị cổ trướng và phù ngoại biên

Cổ trướng (tích tụ nước trong khoang bụng) và phù ngoại biên (sưng ở mắt cá chân và bàn chân) là rất phổ biến ở những người bị xơ gan. Cổ trướng có thể gây khó chịu và gây khó khăn cho người bệnh, khiến họ khó thở và khó ăn uống bình thường.

Các phương pháp điều trị chính cho cổ trướng và phù nề là hạn chế muối (chế độ ăn uống ít muối và sử dụng thuốc lợi tiểu). Bạn cần tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống hợp lý nhất. Một số bệnh nhân có thể điều trị cổ trướng bằng phương pháp hút chất lỏng. Điều này thường phải lặp đi lặp lại vài tuần.
 

Chữa trị bệnh não do gan

Trong giai đoạn bệnh biểu hiện rõ, bệnh nhân có thể có rối loạn giấc ngủ, rối loạn nhẹ, thay đổi nhân cách và kỹ năng giảm sút, không còn tinh nhanh như trước. Ở một số người các cơn buồn ngủ có thể tiến tới mất ý thức và thậm chí hôn mê, có thể đe dọa tính mạng.

Việc điều trị chủ yếu cho bệnh não do gan là sử dụng lactulose (một loại thuốc xirô ngọt). Loại thuốc này không chỉ hoạt động như một thuốc nhuận tràng mà còn giúp cơ thể loại bỏ các độc tố tích tụ trong cơ thể khi gan không hoạt động tốt. Bệnh nhân cũng có thể được cho thuốc nhuận tràng khác hoặc thuốc xổ. Bệnh não-gam thường xảy ra bởi các vấn đề như nhiễm trùng, táo bón, mất nước, một loại thuốc hoặc chảy máu. Điều quan trọng là bệnh nhân cần được khám, điều trị kịp thời để tránh tác hại nặng của bệnh.
 

Điều trị chảy máu

Gan tạo ra sản phẩm để giúp đông máu (bao gồm cả yếu tố đông máu và tiểu cầu) và khi gan hoạt động không tốt, bệnh nhân có thể có nguy cơ chảy máu nghiêm trọng. Phương pháp điều trị bao gồm theo dõi, kiểm soát lượng vitamin K và huyết tương của cơ thể trong trường hợp khẩn cấp. Những bệnh nhân xơ gan nên hết sức chú ý khi bị chảy máu hoặc tiến hành các thủ thuật như nhổ răng, mổ…
 

Xử lý vấn đề về thận

Những người bị xơ gan tiến triển rất xấu với các vấn đề như bệnh não, vàng da và chảy máu có nguy cơ bị biến chứng nghiêm trọng gọi là hội chứng gan thận, đó là suy thận ở bệnh gan. Đối với hầu hết bệnh nhân, trong những trường hợp khẩn cấp, các liệu pháp khác không có tác dụng, ghép gan là biện pháp cần thiết.
 

Ung thư gan

Một số người bị xơ gan có thể phát triển ung thư gan, ung thư biểu mô tế bào gan là phổ biến nhất. Mục đích quản lý là phát hiện và điều trị ung thư gan càng sớm càng tốt.

Điều trị có thể liên quan đến việc cắt đi một phần của gan bị ảnh hưởng bởi bệnh ung thư. Có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhằm kiểm soát các bệnh ung thư, bao gồm tiêm hóa trị liệu, cắt bỏ bằng vi sóng và thuốc uống. Phương pháp ghép gan có thể là lựa chọn cho một số bệnh nhân.
 

Ghép gan

Nếu gan của bạn đã hư hỏng nặng, ghép gan là biện pháp cần thiết. Ghép gan thường chỉ được đề nghị nếu phương pháp điều trị khác không còn hữu ích và cuộc sống của bệnh nhân đang bị đe dọa bởi bệnh gan giai đoạn cuối. Đây là đại phẫu nên bạn cần phải có kế hoạch cẩn thận với đội ngũ y tế, gia đình và bạn bè trước khi quyết định tiến hành.

 

 

Tất cả những gì cần biết về dinh dưỡng cho bệnh gan

Người mắc bệnh gan cần có chế độ ăn cân đối cung cấp dinh dưỡng đủ 2500 – 3000 kcal/ngày. Tuy nhiên khi mắc thêm các bệnh khác: tiểu đường, mỡ máu… thì cần chú ý điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể.

 

Hình minh họa. internet

Khi mắc bệnh gan, hàng loạt các rối loạn về chuyển hóa sẽ xảy ra do tế bào gan bị hoại tử, biểu hiện là tăng men gan. Thời kỳ này, cần nghỉ ngơi tại giường và ăn uống hợp lý để gan được cung cấp đủ dinh dưỡng và không phải hoạt động quá sức.

Nguyên tắc dinh dưỡng chung áp dụng cho tất cả bệnh gan
 

- Kiêng rượu bia tuyệt đối.

- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày giúp dễ hấp thu, ăn ít nhất 4 bữa trong ngày, gồm 3 bữa ăn chính và 12 bữa ăn phụ. Nên duy trì bữa ăn phụ vào khoảng 8-9h tối với thức ăn nhẹ và sữa.

- Ăn chất tinh bột đường như cơm, bún, miến… nhiều hơn so với bình thường để giúp gan dự trữ lại nguồn năng lượng bị hao hụt trong ngày (trừ trường hợp bị đái tháo đường).

- Lượng đạm (thịt, cá, đậu hũ) cần ăn trong ngày cũng tương tự lúc bình thường: 80-100g cá (không tính xương), thịt nạc hoặc đậu hũ cho mỗi bữa ăn. Đạm từ cá và sữa có lợi cho người bệnh gan vì dễ tiêu hóa.

- Không cần giảm béo nhiều, ăn lượng vừa phải vì chất béo giúp hấp thu nhiều vitamin (A, D, E, K) và tham gia rất nhiều hoạt động chức năng của cơ thể như tái tạo tế bào, miễn dịch, đông máu… Chỉ ăn ít trong trường hợp khó tiêu hay vàng da, ứ mật. Nên ăn chất béo từ cá và từ các loại dầu ăn.

- Hạn chế thức ăn nhiều cholesterol, mỡ động vật (mỡ heo, bò, nội tạng hoặc da heo, gà, vịt).

- Tăng cường chất khoáng, chất xơ, vitamin từ rau, củ và trái cây tươi: 100-120 g rau, củ cho mỗi bữa ăn, trái cây 200-300 g một ngày 

Bệnh nhân xơ gan cổ trướng cần biết: 

 
- Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày (4 - 6 bữa ăn).

- Ăn đầy đủ chất dinh dưỡng như người bình thường. Trong trường hợp vàng da ứ mật cần giảm lượng chất béo (dầu, mỡ) có trong khẩu phần ăn.

- Trong tuần thường xuyên ăn đạm từ cá hay đạm thực vật như các loại đậu, đậu hũ.

- Ăn nhạt (nêm ít hơn một muỗng cà phê muối gạt ngang cho cả ngày) hoặc hạn chế nêm nước mắm, bột ngọt hoặc bột canh hay hạt nêm. Không chấm thêm muối khi ăn trái cây. Không ăn hoặc ăn rất ít những thức ăn đóng hộp, thức ăn chế biến sẵn và những thức ăn bán ở các hàng vì chúng chứa nhiều muối và bột ngọt.

- Lượng nước trong ngày tùy thuộc vào mức độ phù, báng bụng hoặc chức năng thận, cần được hướng dẫn của bác sĩ. 

Trường hợp bệnh kèm đái tháo đường, cần lưu ý! 

 
- Ăn bớt lượng chất tinh bột (cơm, xôi, bánh mì, bánh phở, khoai tây…): Thường chỉ ăn một chén cơm lưng cho mỗi bữa ăn hoặc một ổ bánh mì nhỏ hoặc một chén bánh phở…

- Nên ăn gạo ít chà xát hay gạo lứt để tăng cường chất xơ.

- Hạn chế ăn trái cây ngọt (sầu riêng, xoài chín, mít, nho, ngọt, chuối…), thay vào đó có thể ăn một trong các loại như táo, lê, dâu tây, mận chua… (100-120 g cho một lần, ăn 2 lần trong một ngày).

- Trong trường hợp khó kiểm soát đường huyết, tốt nhất cần được sự tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng. 

Bệnh gan và mỡ máu xuất hiện cùng lúc:

- Nên ăn dầu đậu nành, cà chua chín, rau ngót, rau cần tây, rau dấp cá, ngũ cốc thô… Với trái cây, nên ăn chanh, cam, quýt, bưởi, táo chín; uống nước trà xanh, hoa hòe… Tăng cường lượng rau, trái cây (mỗi ngày, mỗi người nên ăn tối thiểu 300g rau xanh, 200g quả chín tươi).

- Sử dụng lượng đạm vừa đủ từ cá, gia cầm bỏ da, thịt nạc, sữa không béo, phô mai không béo. Không nên chọn thực phẩm gây chỉ số đường huyết cao như bánh kẹo ngọt, nước ngọt, cơm trắng, bánh mì trắng, khoai nướng hay các thực phẩm có chứa chất béo no như: mỡ heo, bò, gia cầm, da động vật, gan động vật, lòng đỏ trứng và thực phẩm chế biến sẵn. 

Nếu có lơ mơ hoặc hôn mê 

 
Bệnh nhân phải được điều trị trong bệnh viện.
Tùy tình trạng bệnh lý bác sĩ sẽ đưa ra phương thức dinh dưỡng phù hợp, có thể đặt ống thông qua mũi tới dạ dày để nuôi ăn hoặc truyền chất dinh dưỡng trực tiếp vào máu.

 

 

Bệnh xơ gan nguy hiểm như thế nào?

Gan đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và thực hiện các chức năng trong cơ thể như dự trữ glycogen, tổng hợp protein, huyết tương và thải độc. Tất cả lượng máu đi qua từ dạ dày và ruột đều phải đi qua gan trước khi đi tới các phần còn lại của cơ thể do đó, khi con người có bất cứ hoạt động nào bất lợi cũng có thể khiến cho gan bị tổn thương nghiêm trọng. Xơ gan là kết quả của thói quen sống không lành mạnh và chế độ ăn uống không khoa học.

 

 

Xơ gan nguy hiểm như thế nào?

Các bác sĩ chuyên khoa gan cho biết, bệnh xơ gan là một bệnh mãn tính khi các tế bào gan bình thường được thay thế bởi những tế bào xơ hóa khiến cho gan mất đi khả năng vốn có. Bệnh nhân mắc bệnh xơ gan khi phát hiện ra bệnh hầu như là phát hiện muộn nên rất nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Bệnh xơ gan được chia là hai giai đoạn cơ bản đó là xơ gan còn bù và xơ gan mất bù, bệnh nhân khi mắc bệnh xơ gan còn bù nếu như được điều trị sớm thì có thể phục hồi được các tế bào gan bị xơ hóa. Tuy nhiên, khi mắc bệnh xơ gan mất bù thì hầu như các tế bào gan không được hồi phục mà thay vào đó là sự xuất hiện của các biến chứng. Giai đoạn này gan sẽ bị xơ và mô sẹo ngày càng nhiều hay còn gọi giai đoạn xơ gan cổ trướng. Lúc này gan sẽ không hoạt động được nữa, chức năng gan bị suy yếu. Xuất hiện các triệu chứng như vàng da,vàng mắt, chảy máu răng, máu cam, ngứa nhiều , phù chân, suy thận, hay bị bầm chỗ tiêm chích. Những biến chứng nặng hơn của xơ gan như đái tháo đường, ung thư gan rồi dẫn đến tử vong.

Nếu mô xơ gan bị chèn ép vào tĩnh mạch gan thì cản trở sự lưu thông của máu, làm ứ đọng máu ở lá lách, lác lách to dần, mạch máu ở dạ dày và thực quản bị tăng áp dãn ra có thể đột ngột vỡ làm cho bệnh nhân nôn ra máu và tử vong rất nhanh. Đây là một biến chứng rất nguy hiểm.
 

Bệnh nhân xơ gan nên làm gì?

 

Tiến hành kiểm tra sức khỏe định kỳ

Là một bệnh mãn tính, khi mới mắc bệnh thì bệnh xơ gan gần như không gây nguy hại cho sức khỏe của người bệnh, tuy nhiên, khi bước sang giai đoạn mất bù thì những biến chứng mà bệnh gây ra khó có thể lường hết được. Xơ gan cũng là một bệnh có những diễn biến âm thầm, do đó, để có thể phát hiện sớm bệnh xơ gan thì bệnh nhân cần được tiến hành khám sức khỏe định kì từ 3 đến 6 tháng 1 lần là cách phòng bệnh xơ gan tốt nhất.

Nếu như bệnh nhân mắc bệnh xơ gan do virus viêm gan B thì bệnh nhân cần có những biện pháp phòng tránh bệnh để bệnh không lây lan sang cho bệnh nhân lành bệnh khác, bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, tuyệt đối không sử dụng rượu bia để phòng ngừa biến chứng mà bệnh gây ra.

 

 

Diễn tiến của căn bệnh xơ gan

Xơ gan gặp ở cả người lớn và trẻ em. Đây là bệnh tiến triển từ từ, khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã rất nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, cần phải phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

 

Diễn tiến của bệnh xơ gan

Trước khi bị xơ gan, hầu hết bệnh nhân đều mắc các bệnh lý gan mật như viêm gan do virus, nghiện rượu. Có hai giai đoạn chính trong diễn tiến tự nhiên của xơ gan: xơ gan còn bù và xơ gan mất bù, được xác định theo các triệu chứng : có cổ trướng hoặc không có cổ trướng, xuất huyết do giãn tĩnh mạch, bệnh não gan có hoặc không có vàng da. Xơ gan còn bù và xơ gan mất bù là 2 thực thể riêng biệt với sự khác biệt về biểu hiện lâm sàng, các chỉ số tiên lượng, kết quả và tỷ lệ tử vong.

Giai đoạn sớm (tiềm ẩn): Các triệu chứng của bệnh rất nghèo nàn. Người bệnh chỉ thấy hơi đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt... Nhiều trường hợp không có các triệu chứng lâm sàng, người bệnh vẫn lao động, học tập bình thường. Giai đoạn này có thể chỉ vài tuần, có khi kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm. Vì không có biểu hiện rõ rệt nên người bệnh chủ quan, không đi khám, không có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý. Nhiều người vẫn dùng rượu bia, thuốc lá, sử dụng những chất không có lợi cho gan... làm cho bệnh càng có cơ hội bùng phát mạnh ở giai đoạn tiếp theo.

Giai đoạn muộn (mất bù): Có nhiều triệu chứng rõ rệt nên bệnh nhân mới đi khám. Biểu hiện rõ rệt nhất là suy gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Tình trạng xơ hóa làm chức năng gan suy giảm, dẫn đến mệt mỏi, chán ăn, gầy sút, rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, sợ mỡ, rối loạn đại tiện. Bên cạnh đó, bệnh nhân dễ bị chảy máu dưới da và niêm mạc, như chảy máu cam, chảy máu chân răng. Một số trường hợp da sạm đen do lắng đọng sắc tố hoặc vàng mắt, vàng da kèm theo ngứa, nhất là trường hợp xơ gan do ứ mật.

Đáng chú ý là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có thể gây ra sự mất bù ở những bệnh nhân xơ gan còn bù và cũng là một biến dự đoán về tử vong ở xơ gan mất bù. Vì vậy, cần xem xét ung thư biểu mô tế bào gan như một chỉ số tiên lượng trong bất kỳ giai đoạn nào của bệnh hơn là một giai đoạn xơ gan khác biệt hoặc một biến cố xác định sự mất bù.

Không có cách điều trị xơ gan, nhưng loại bỏ những nguyên nhân có thể làm bệnh diễn tiến chậm lại. Nếu tổn thương không quá nặng, gan có thể tự lành theo thời gian. 

 

 

Triệu chứng và phân loại bệnh xơ gan

Gan là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, có chức năng loại bỏ và vô hiệu hóa các chất độc từ máu, sản xuất các tác nhân miến dịch để kiểm soát các nhiễm trùng, loại bỏ vi khuẩn trong máu. Mỗi người đều không thể sống khỏe mạnh mà lá gan hoạt động không bình thường.

Hiện nay xơ gan là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Việt nam cũng như trên toàn thế giới. Bài viết dưới đây giúp bạn đọc hình dung được các triệu chứng cũng như cách phân loại căn bệnh nguy hiểm này. 

1. Triệu chứng của bệnh xơ gan

Hầu hết các bệnh nhân xơ gan đều có rất ít triệu chứng. Người bệnh có thể có các dấu hiệu như mệt mỏi, suy nhược, chán ăn nhưng đây đều là các dấu hiệu không đặc trị, có thể dễ dàng gặp ở các bệnh khác. Vàng da có thể được coi là dấu hiệu rõ ràng nhất của những người bệnh xơ gan.

Hình minh họa

– Chướng bụng và sưng chân: Đây là kết quả của sự tắc nghẽn máu qua gan, cũng có thể coi là biến chứng xa hơn do giảm sản xuất protein của gan xơ. Dịch tích tụ trong gan có thể bị nhiễm trùng và gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

– Ói ra máu, tiêu phân đen, hoặc sốc: Bởi vì dòng máu qua gan chậm do gan xơ, do đó máu chảy về tim từ ruột non sẽ cần những dòng máu luân phiên. Điều này có thể dẫn đến phình mạch, làm tĩnh mạch có thể bị vỡ và gây xuất huyết nội.

– Hay quên, mất tập trung, rối loạn tâm thần: Gan bị xơ nên sẽ giảm khả năng lọc chất độc tích tụ trong máu, điều này sẽ gây ra hiện tượng rối loạn tâm thần. Khi bệnh nặng hơn thì có thể dẫn đến việc mất ý thức, hoặc hơi thể yếu.

– Suy thận: Xơ gan sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của thận. Xơ gan giai đoạn cuối sẽ làm ảnh hưởng hoàn toàn đến thận và gây tử vong. 

2. Phân loại bệnh xơ gan

Bệnh xơ gan rất biến thiên, tuy nhiên vẫn được chia ra làm 2 giai đoạn chính là giai đoạn còn bù và giai đoạn mất bù.

– Giai đoạn còn bù: Ở giai đoạn này, có rất ít dấu chứng cơ năng và thực thể, bệnh được phát hiện nhờ khám điều tra sức khỏe. Những triệu chứng cơ năng nếu có sẽ là ăn kém ngon, khó tiêu, nặng tức vùng thượng vị, rối loạn kinh nguyệt. Xuất hiện các triệu chứng thực thể là gan lớn bờ sắc mặt nhẵn chắc nhưng không đau, lách lớn, không có cổ trướng, có giản mạch ở gò má, nốt giản mạch hình sao, hồng ban lòng bàn tay.

– Giai đoạn mất bù: Giai đoạn này thì các biến chứng của bệnh xuất hiện rất nhiều. Các triệu chứng cơ năng là chán ăn, chậm tiêu, rối loạn kinh nguyệt, liệt dương, vú lớn, chảy máu chân răng, 2 chân phù nhẹ, thiếu máu, da vàng nhẹ, hồng ban lòng bàn tay. Xuất hiện các triệu chứng thực thể là đi phân sệt, đi cầu ra máu, nôn máu. Phần lách lớn lúc đầu mềm, khi xơ gan thì chắc hoặc cứng. Ngoài ra còn bị cố trướng hoặc bị trĩ. 

 

 

Bài thuốc 4 đời chữa bệnh xơ gan của lương y Hà Thành

Với cái tâm của người thầy thuốc, Lương Y Nguyễn Thị Hiền, trú tại Xóm Đình - Thôn Phú Vinh - Xã An Khánh - Huyện Hoài Đức - TP Hà Nội đã chữa khỏi cho rất nhiều bệnh nhân xơ gan. 

 

Lương y Hiền nói rằng, có hàng nghìn người bị bệnh xơ gan, nhờ chị chữa trị đã khỏe mạnh bình thường.

 

Người bệnh từ khắp nơi ngồi chờ lương y Hiền khám và bốc thuốc.

Bài thuốc 4 đời chữa xơ gan 

 
Lương y Hiền cho biết, chị là con gái của lương y Nguyễn Sỹ Bằng (danh y nức tiếng Hà Thành chữa trị bệnh xơ gan). Ngày nhỏ, chị Hiền đã được bố đưa đi khắp nơi để tìm các vị thuốc chữa bệnh. Ban đầu là nhận biết các vị thuốc, sau đó là tìm những nơi có vị thuốc để lấy. Chị lấy thuốc ở triền núi Ba Vì, rồi sang tận các dãy núi trên Hòa Bình. 

Từ nhỏ Hiền tỏ ra là cô bé thông minh, lại cẩn thận trong công việc. Phát hiện những phẩm chất đó, ông Bằng đã sớm hướng cho cô bé vào nghề bốc thuốc chữa bệnh. Lương y Hiền bảo, tuy nghề thuốc là nghề gia truyền của gia đình, nhưng thực tế không phải ai cũng làm được nghề. Bởi trước đây, bố chị từng có ý định truyền nghề cho con cháu khác trong nhà, nhưng họ học cũng chỉ ở mức độ biết nghề, chữa trị hiệu quả không cao. Vì thế, phải là người có cơ duyên và “mát tay” chữa bệnh mới hiệu quả. 

Bài thuốc bí truyền chữa xơ gan cổ trướng có rất nhiều vị thuốc.

Tính đến nay, lương y Hiền là đời thứ 4 làm nghề bốc thuốc cứu người. Bố chị đã kể cho chị những câu chuyện về thời các cụ trong gia đình làm nghề. Ngày đó, ở vùng gia đình chị sinh sống, nhiều người bị bệnh xơ gan. Nhưng không có tiền đi viện chữa. Các cụ thấy vậy, quyết tâm đi vào rừng, tìm các vị thuốc về cho người dân uống. Tình cờ, vào đó các cụ đã gặp được một cụ ông người Mường- người sở hữu nhiều bài thuốc quý. Cụ ông đó đã hướng dẫn cho các cụ trong gia đình chị Hiền lấy thuốc về cho người dân uống. Thật kỳ diệu, khi mang thuốc về cho những người bị xơ gan uống thời gian sau khỏi bệnh. 

Lương y Hiền từng tốt nghiệp Học viện y học cổ truyền Tuệ Tĩnh và hiện tại đang công tác tại khoa Đông y một bệnh viện ở Hà Nội. 

Hàng trăm lượt người khỏi bệnh xơ gan 

 
Dù có hẹn trước với lương y Hiền và cũng đến từ rất sớm. Nhưng chúng tôi phải chờ chị cả ngày trời mới được gặp chị ít phút. Từ sáng sớm, khoảng sân của gia đình chị đã đông nghịt bệnh nhân. Họ đến từ khắp nơi và đa số đều bị bệnh nặng. 

Tôi đã từng gặp nhiều lương y, nhưng ít ai dành thời gian trao đổi, chia sẻ với người bệnh như lương y Hiền. Chị đã phải rơi nước mắt khi khám cho cháu Phạm Hoàng Long 3 tuổi (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng). Anh Hùng bố cháu Hoàng Long cho biết, từ lúc 1 tháng tuổi cháu đã bị vàng da, gia đình đưa đến bệnh viện ở TPHCM chẩn đoán cháu bị tắc mật, xơ gan. Anh đưa cháu sang cả bên Singapore để khám. Sau rất nhiều lựa chọn các phương pháp điều trị cho con, cuối cùng vợ chồng anh đã về nhờ lương y Hiền điều trị. Chị Hiền hứa cố gắng hết mình chữa cho cháu Hoàng Long.
Lương y Hiền cho biết, gần 10 năm qua chị đã chữa cho hàng trăm lượt người khỏi bệnh xơ gan. Trong số đó, có nhiều bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn cuối, bệnh viện trả về gia đình lo hậu sự. Vừa nói, chị Hiền vừa lấy trong tủ những chồng sách ghi tên bệnh nhân đã khỏi bệnh.
Trong số các bệnh nhân đến chữa, lương y Hiền nhớ nhất là anh Nguyễn Thế Mạnh 54 tuổi (TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình). 

“Năm ngoái, người nhà gia đình anh Mạnh đến kể với tôi, anh ấy bị bệnh xơ gan cổ trướng, đi khắp các bệnh viện chữa không khỏi. Các bác sĩ trả về, bảo gia đình tẩm bổ ăn uống, sống được ngày nào hay ngày ấy. Nhờ người quen giới thiệu, họ đã về đây nhờ tôi điều trị. Lúc đầu tôi từ chối vì bệnh anh ta rất nặng. Nhưng người nhà họ khóc nhiều quá, thương cảm tôi mới nhận bốc thuốc chữa. Hơn một tháng sau, kỳ lạ thay người nhà họ gọi điện thông báo với tôi, anh ấy đã đứng dạy tập đi lại và ăn uống được. Uống thuốc khoảng 3 tháng thì bụng anh xẹp xuống, sức khỏe ổn định. Gia đình họ sung sướng, bắt cả xe về nhà tôi báo tin và cảm tạ”, lương y Hiền kể. 

Hôm chúng tôi đến, tình cờ gặp anh Nguyễn Văn Sơn (TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) tại nhà lương y Hiền. Anh Sơn cho biết, trước đây anh may mắn được lương y Hiền chữa bệnh xơ gan. Mấy năm trước người anh mệt mỏi, da vàng, mắt vàng. Đi khám ở viện họ nói bị bệnh xơ gan, men gan cao. Mấy năm trời, người thân đưa khắp các bệnh viện từ Nam tới Bắc. Nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Da dẻ xanh xao, gầy nhòm. Sức khỏe anh Sơn giảm sút trầm trọng, anh chỉ nằm một chỗ. Có người cháu làm việc dưới Hà Nội biết chị Hiền chữa khỏi nhiều người bị xơ gan đã đưa anh Sơn xuống nhờ chữa. 

“Tôi uống khoảng 10 thang ban đầu, thấy trong người khó chịu, nhưng từ thang thứ 11 trở đi dễ chịu hẳn. Ăn uống vào tiêu hóa dễ hơn. Vài tháng sau, người thân đỡ tôi đứng dậy tập đi lại. Hiện nay sức khỏe tôi đã ổn định, tôi có thể làm việc bình thường. Hôm nay, tôi xuống đây để tạ ơn lương y Hiền đã cứu sống tôi. Tôi coi chị ấy như người tái sinh tôi thêm lần nữa”.
Bài thuốc bí truyền và tấm lòng từ bi của lương y Hà Thành 

Lương y Hiền cho hay, bài thuốc chữa bệnh xơ gan gia đình chị đã thẩm định qua 4 đời. Đó là bài thuốc tổng hợp quy tụ rất nhiều vị thuốc. Những vị thuốc đó đều có sẵn trên những cánh rừng nguyên sinh. Có vị thuốc là thân cây, có vị thuốc là củ cây. Để có được bài thuốc đó cha ông của lương y Hiền đã phải học hỏi, nghiên cứu hàng chục năm trời. Khi chúng tôi gặng hỏi cụ thể những vị thuốc đó, lương y Hiền chỉ thổ lộ một số vị như: Cây xạ đen, xạ vàng, cây chân chim, cây sồi, cây biêu....chị bảo đó chỉ là một phần của bài thuốc chữa xơ gan. Kể cả chị có cung cấp tất cả các vị thuốc đó, người ngoài cũng không thể nào áp dụng chữa bệnh được. Để trị căn bệnh quái ác, xơ gan phải có “bí kíp” mà cha ông chị quy định không được tiết lộ ra bên ngoài. 

Chị Hiền bảo: “Công việc bốc thuốc cứu chữa bệnh nhân thực sự vất vả. Có hôm chị nhịn đói cả ngày, vì bệnh nhân đến nhờ bốc thuốc nhiều quá. Toàn bệnh nhân nặng ở xa đến, chị không thể để họ chờ lâu được. Nếu không tâm huyết với nghề, không coi người bệnh như người thân thì tôi không làm nghề đến bây giờ. Tuy vất vả trong công việc, nhưng mỗi khi người bệnh đến thông báo bệnh tình đã khỏi khiến tôi vui và cảm động lắm. Đó là niềm vui, là động lực giúp tôi cố gắng nỗ lực làm việc hơn”. 

Những năm qua, lương y Hiền đã chữa bệnh miễn phí cho rất nhiều trường hợp mang trọng bệnh. Trong số đó, chị nhớ nhất là bà Lê Thị Sâm (thị trấn Thường Tín, huyện Thường Tín, TP Hà Nội). Mấy năm trước bà Sâm bị bệnh xơ gan, gia đình nghèo quá, không có tiền đi viện. Khi bà đến nhờ chị Hiền chữa, bà kể về hoàn cảnh bi thương của mình. Thương cảm trước số phận của bà, lương y Hiền đã nhận lời chữa miễn phí. Sau này, khỏi bệnh bà vay mượn tiền của hàng xóm đến tạ ơn, nhưng chị Hiền không lấy. 

Lương y Hiền cho hay, chị không nói quá, những bệnh nhân xơ gan cổ trướng chị chữa còn khỏi. Vì thế, những người bị viêm xơ gan bình thường bài thuốc chị chữa khỏi lên tới 90%.

 

 Sau khi báo Khoa học và Đời sống đăng loạt bài về Lương y Nguyễn Thị Hiền. Tòa soạn nhận được hàng trăm cuộc điện thoại, email, phản hồi xin địa chỉ liên lạc nhờ lương y tư vấn, chữa bệnh. Tòa soạn xin cung cấp địa chỉ và số điện thoại của lương y Hiền để bạn đọc tiện liên lạc.

Lương y Nguyễn Thị Hiền. Địa chỉ: Xóm Đình - Thôn Phú Vinh - Xã An Khánh - huyện Hoài Đức -TP Hà Nội. Điện Thoại: 0967.2468.74.

 

 

Nguyên Nhân bệnh xơ gan cổ trướng

Xơ gan là một bệnh mãn tính toàn thân tổn thương chủ yếu là cấu trúc của gan bị biến dạng do sự tăng sinh và xơ hóa của tổ chức gan, hình thành các cục tại mô gan. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là chức năng gan giảm và một loạt triệu chứng do tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

 Căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng khác nhau mà y học cổ truyền thường mô tả trong các chứng: ‘Tích Tụ’, ‘Cổ Trướng’, ‘Phúc Trướng’ [Linh Khu], ‘Thủy cổ” (Cảnh Nhạc Toàn Thư)… 

Lá gan bị bệnh

Nguyên Nhân bệnh xơ gan cổ trướng

Những nguyên nhân thường gặp theo y học hiện đại là:

l. Viêm gan do vi rút.

2. Nhiễm bệnh hấp huyết trùng (gặp nhiều ở Trung Quốc).

3. Dinh dưỡng kém và nghiện rượu.

4. Nhiễm độc hóa chất như Thạch tín… Hoặc do tắc mật kéo dài gây xơ gan, thường rất ít gặp.

 Những nguyên nhân theo y học cổ truyền:

Theo y học cổ truyền thì sự hình thành của xơ gan có liên quan đến 3 tạng Can, Tỳ và Thận. Nguyên nhân chính là do khí trệ, huyết ứ, thủy thấp ứ đọng trong cơ thể dẫn đến làm hư tổn thận âm, thận dương. 

Có thể giải thích cơ chế các triệu chứng bệnh lý như sau: Chứng hoàng đản và tích tụ trực tiếp ảnh huởng đến tạng Can. Can tàng huyết, thích sơ tiết, bệnh lâu ngày, Can không được thông điều sinh ra can khí uất sẽ ảnh hưởng đến chức năng của tỳ vị (can vị bất hòa, tỳ vị hư nhược). Trên lâm sàng thường có các triệu chứng như ngực sườn đầy tức, ợ hơi, nôn, buồn nôn, chán ăn, tiêu lỏng… bệnh lâu ngày khí trệ sinh ra huyết ứ, biểu hiện các triệu chứng mạn sườn đau tức tăng cố định, môi lưỡi tím thâm, các hội chứng ứ huyết, xuất huyết. Mặt khác, nếu do ăn uống thiếu thốn thất thường, nghiện rượu quá độ cũng làm tổn thương tỳ vị, chức năng tỳ vận hoá kém nội sinh thấp nhiệt, tân dịch bị tổn thương. Nếu cảm nhiễm trùng độc hoặc hóa chất độc hại cũng đều do tác hại can tỳ mà sinh bệnh. Bệnh lâu ngày sẽ tổn hại thận, thận dương hư tiểu khó khăn, phù và cổ trướng nặng hơn, thận âm hư dẫn tới can thận âm hư, can hỏa vượng, can huyết hao tổn, can phong động sinh co giật hôn mê… Tóm lại bệnh xơ gan giai đoạn đầu chủ yếu là tổn thương can tỳ, khí ứ, huyết trệ, vào giai đoạn cuối tạng thận cũng bị tổn thương sinh ra tỳ thận dương hư và can thận âm hư, bệnh trầm trọng và khó trị. 

Triệu Chứng bệnh xơ gan cổ trướng

- Giai đoạn bắt đầu: Chức năng gan còn bù trừ, triệu chứng lâm sàng thường không rõ hoặc rất nhẹ, chủ yếu triệu chứng rối loạn tiêu hóa như ăn không biết ngon, tiêu lỏng, người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau nhẹ, hơi tức vùng bụng trên bên phải hoặc đầy bụng, nôn hoặc buồn nôn. Khám gan hơi to (có thể không to), có bệnh nhân lách to. Chức năng gan bình thường hoặc hơi suy giảm, có thể khám kỹ phát hiện điểm ứ huyết, mạch sao mà xác định bệnh.

- Giai đoạn toàn phát: Chức năng gan suy giảm rõ. Lâm sàng biểu hiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa tăng, mạn sườn bên phải đau rõ, sụt cân, da xám, có bệnh nhân vàng da, vàng mắt, điểm ứ huyết, mạch sao ở mặt, ngực, tay, vai, cổ.. . hoặc có hiện tượng giãn mao mạch, bàn tay, đầu ngón tay đỏ mập lên, chân răng, mũi, trĩ, xuất huyết, tiêu có máu, phụ nữ kinh nguyệt nhiều kéo dài, hoặc có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, tim hồi hộp, ít ngủ, chân tay tê dại, ngứa, tiểu ít, hoặc tiểu khó, cổ chân phù, bụng có nước nhẹ. Khám gan thấy có thể eo nhỏ hoặc to dưới bờ sườn, bờ sắc cứng.

- Giai đoạn cuối: Triệu chứng tăng áp lực tĩnh mạch rõ: cổ trướng, da bụng bóng, tuần hoàn bàng hệ, tiểu rất ít hoặc vô niệu, khó thở, người gầy, sắc mặt xạm tối, da mặt vàng đậm, bệnh nặng có xuất huyết tiêu hóa, tinh thần lờ đờ, buồn ngủ hoặc hưng phấn, hốt hoảng, hôn mê gan…

Chẩn Đoán Bệnh

Chủ yếu là cần có sự chẩn đoán sớm qua những lần khám sức khỏe có định kỳ, chú ý những người có tiền sử bệnh gan vàng da, điều kiện dinh dưỡng kém, nghiện rượu, sống ở vùng có bệnh sốt rét, giun móc, công việc có tiếp xúc với hóa chất độc…

Chẩn đoán xơ gan căn cứ vào các mặt sau:

1. Tiền sử bệnh: Mắc bệnh viêm gan vi rút, hấp huyết trùng, sốt rét, bệnh gan mật, vàng da, điều kiện dinh dưỡng kém, nghiện rượu, suy tim phải kéo dài.

2. Gan lách to lúc mới mắc, gan to, mặt vùng gan nhẵn, hơi cứng, thời kỳ cuối gan co nhỏ, cứng, bề mặt lồi lõm, có hòn cục, thường ấn đau không rõ rệt, lách to hoặc rất to nếu có xuất huyết tiêu hóa thường lách nhỏ lại.

3. Chức năng gan suy giảm.

4. Triệu chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

5. Kết quả sinh thiết: cấu trúc gan biến dạng, tăng sính tổ chức và sự hình thành các cục ở mô gan.

Căn cứ vào nguyên nhân xơ gan trên lâm sàng thường chia gan do viêm gan, xơ gan do rượu, xơ gan do mật, xơ gan do tim, xơ gan do sắc tố, xơ gan do hấp huyết trùng, do sốt rét…

Một số kết quả xét nghiệm và các phương pháp kiểm tra khác có thể tham khảo trong chẩn đoán.

a. Số lượng tế bào hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu đều giảm, tế bào non của tủy tăng.

b. Nước tiểu có anbumin và trụ niệu.

c. Albumin huyết thanh giảm, Globulin huyết thanh tăng, tỷ lệ A/G giảm hoậc nghịch đảo, điện di protein có gamma-globulin tăng cao, bêta-globulin tăng vừa, albumin nhất là anbumin tiền huyết thanh giảm.

d. Phản ứng kết tủa và lên bông: EnTT, CCFT, TTT, TFT đều dương tính, bilirubin huyết thanh cao quá 2mg%, SGPT và SGOT đều tăng… đều có thể giúp chẩn đoán nhưng không có tính đặc hiệu.

e. Đối với xơ gan do mật, Cholesteron tăng cao, bình thường hoặc hơi thấp, nếu Cholesteron thấp rõ nói lên tiên lượng là không tốt.

f. Tiền hôn mê gan, Ammoniemia cao, vào giai đoạn cuối xơ gan thời gian prothrombin kéo dài rõ.

g. Trong bệnh xơ gan, AFT tăng cao.

h. Lúc cần và có điều kiện làm thêm siêu âm gan, chụp thực quản, soi dạ dày ổ bụng… để giúp chẩn đoán. 

Lưu ý: Những thông tin trên mang tính chất tham khảo, để việc điều trị bệnh của bạn có hiệu quả cao nhất bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng! 

Để được tư vấn về sức khỏe tổng quát, sức khỏe về bệnh, và điều trị,cách phòng tránh xin vui lòng liên hệ:
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN
Đông y: Thu Hiền
Điện thoại: 0904.605.468
Địa chỉ: Số 32 – Liền kề 25 Ngô Thì Nhậm – P. La Khê – Q. Hà Đông – TP. Hà Nội

Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân xơ gan

Người mắc bệnh xơ gan ngoài việc điều trị, người bệnh cũng cần quan tâm tới chế độ dinh dưỡng của mình. Có một chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách để phòng ngừa xơ gan phát triển trong cơ thể.

Bệnh nhân xơ gan không nên ăn gì?

Hình minh họa

Bệnh nhân xơ gan không ăn thức ăn sống, cứng, giòn và thô như cá còn lẫn xương, thịt lợn, thịt gà lẫn xương vụn, viên thịt tẩm bột gián khô, sụn xương sườn và các loại rau chưa được thái vụn, băm nhỏ, nấu nhừ như rau cần, rau hẹ, giá đậu tương… để tránh làm thương tổn thực quản (nhất là làm rách vỡ tĩnh mạch thực quản bị giãn) dẫn đến xuất huyết đường tiêu hóa, gây hậu quả nghiêm trọng.

Hết sức hạn chế, dùng ít hoặc không dùng thực phẩm phụ gia, rau quả phun thuốc trừ sâu, các món cay nóng và gia vị để tránh gây tác hại cho tế bào gan.

Người bệnh có kèm theo báng nước phải kiêng muối, không ăn các món tương, món ướp chứa muối mặn.

Kiêng hẳn rượu, vì chất cồn có tác hại trực tiếp đối với tế bào gan, thường là nguyên nhân quan trọng gây xơ gan nặng.

Đồ ăn cay không tốt cho bệnh nhân xơ gan

Bệnh nhân xơ gan nên ăn gì?

Với bệnh nhân xơ gan nên ăn thức ăn chứa nhiều nhiệt lượng, nhiều protein, gluxit, lượng lipit vừa phải, nhiều vitamin và chất khoáng. Các món cần nhỏ vụn, mềm, dễ tiêu hóa, không có tính kích thích. Trong đó, nhiệt lượng mỗi ngày cần 2500-2800 calo, protein mỗi ngày 1,5-1,8 gam/kg thể trọng, lipit 40-50 gam/ngày. Gluxit 300-400 gam/ngày.

Do đó, bệnh nhân cần chọn ăn cơm nhão, cháo gạo, bánh cuối, mì nước, bánh trứng, sữa đậu nành, sữa bò, sữa chua tách bơ, trứng luộc, thịt lợn nạc, thịt bò, thịt dê, nội tạng gia súc, cá tôm, gà, đậu phụ, cà chua, đậu Hà Lan, khoai tây, cà rốt, bí đao, dưa chuột, chuối tiêu, cam quýt…Phương thức chế biến có thể đa dạng, ngoại trừ chiên rán, quay, nướng. Thực phẩm cần được thái nhỏ, nấu nhừ, chú ý màu sắc, hương vị để kích thích ăn ngon miệng, nhưng phải ít dùng hoặc không dùng gia vị kích thích.

Ngoài ra, có thể chọn cá chép tươi, ba ba, đậu đỏ, mướp, bầu, bí đao, bí đỏ làm món ăn chữa bệnh. Người bệnh còn kèm theo giãn tĩnh mạch đường thực quản cần ăn nhẹ. Nếu kèm theo xuất huyết đường tiêu hóa phải ngừng ăn. Người bệnh xơ gan do mật cần ăn ít lipit, ít colexteron.

Sử dụng thực phẩm và phương thức chế biến trên sẽ đảm bảo đủ nhiệt lượng và cải thiện tình trạng dinh dưỡng của người bệnh, protein đầy đủ đảm bảo cho tế bào gan, làm cho những tế bào bị thương tổn hồi phục và tái sinh đồng thời có thể cải thiện tình trạng protein máu thấp, nguồn đường dự trữ đầy đủ có lợi cho giải độc gan, dưỡng gan, điều chỉnh tình trạng hạ huyết đường nảy sinh khi chức năng gan yếu kém.

Lưu ý: Những thông tin trên mang tính chất tham khảo, để việc điều trị bệnh của bạn có hiệu quả cao nhất bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng! 

Để được tư vấn về sức khỏe tổng quát, sức khỏe về bệnh, và điều trị,cách phòng tránh xin vui lòng liên hệ:
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN
Đông y: Thu Hiền
Điện thoại: 0904.605.468
Địa chỉ: Số 32 – Liền kề 25 Ngô Thì Nhậm – P. La Khê – Q. Hà Đông – TP. Hà Nội

Xơ gan diễn tiến âm thầm nhưng nguy hiểm

Nếu mỗi ngày uống 250 ml rượu hoặc nửa lít bia trong vòng 10 năm có thể dẫn đến xơ gan. Bệnh thường có biểu hiện không rõ và diễn tiến âm thầm, để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.

Xơ gan là giai đoạn cuối của bệnh lý viêm gan mạn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Đây là bệnh thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ.

Thạc sĩ, bác sĩ Võ Hồng Minh Công, Trưởng khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, xơ gan do rượu chiếm hơn một nửa số ca tử vong. Rượu và virus viêm gan là nguyên nhân phổ biến gây xơ gan. Khoảng 30% bệnh nhân xơ gan có biến chứng chảy máu do giãn tĩnh mạch thực quản.

Xơ gan có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, như: nhiễm trùng ổ bụng, xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, bệnh não do gan, ung thư gan... 

Xơ gan do rượu chiếm hơn một nửa số ca tử vong.

 Theo bác sĩ, bệnh thường gặp ở cả 2 phái, nam thường nhiều hơn nữ. Bệnh thường không có hoặc có biểu hiện không rõ và diễn tiến âm thầm, ban đầu có thể là mệt mỏi, cảm giác khó tiêu, biếng ăn và sụt cân, hay buồn nôn, đau bụng...

Khi chức năng gan bị suy trầm trọng, giai đoạn muộn sẽ có những biểu hiện như phù chân hay báng bụng (cổ trướng), sạm và vàng da, vàng mắt, dấu sao mạch trên da, lòng bàn tay son, xuất huyết dưới da, dễ chảy máu (răng, mũi, dạ dày, ruột), rối loạn tâm thần kinh, ở nam giới thường giảm ham muốn tình dục, vú to...

Nguyên nhân của bệnh xơ gan:

- Viêm gan do virus B, C.

- Nghiện rượu, uống nhiều và kéo dài nhiều năm. Nghiên cứu cho thấy nếu mỗi ngày uống 250 ml rượu hoặc nửa lít bia trong vòng 10 năm có thể dẫn đến xơ gan. Đặc biệt trên cơ địa người bị viêm gan vius B, C, hoặc người có sẵn các bệnh về gan thì xơ gan tiến triển nhanh hơn.

- Thuốc và hóa chất.

- Sự thiếu dinh dưỡng, ăn quá thiếu chất đạm, thiếu vitamin, sau đó dẫn đến xơ gan.

- Ký sinh trùng: sán máng, sán lá gan.

- Xơ gan do mạch máu hoặc xơ gan gây xung huyết: xơ gan tim.

Nếu bệnh được phát hiện sớm, điều trị có thể làm chậm diễn tiến dẫn đến xơ gan nặng. Điều trị sẽ theo nguyên nhân gây bệnh như chương trình điều trị nghiện rượu cho người nghiện rượu vì người nghiện rượu không thể bắt họ ngưng uống ngay. Hoặc điều trị bằng thuốc cho người nhiễm siêu vi B, C để gan không bị tổn thương thêm.

Phương thức điều trị tùy theo nguyên nhân gây bệnh xơ gan. Khi bệnh có biến chứng, điều trị lúc đó chủ yếu là các biến chứng như báng bụng nặng, xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng hoặc điều trị hôn mê gan. Ghép gan là giải pháp cuối cùng cho người xơ gan giai đoạn cuối.

Chăm sóc bệnh nhân gan tại nhà.

- Đảm bảo đủ dinh dưỡng:

Đủ chất, hợp khẩu vị bệnh nhân, đủ calo từ 2.500 đến 3.000 kcalo/ngày (35-40 kcalo/kg/ngày).

Đảm bảo đạm (1,2-1,5g/kg/ngày), đường, vitamin, hạn chế mỡ, chỉ ăn nhạt khi có phù nề.

Không được uống rượu.

Hạn chế đạm khi xơ gan mất bù vì có nguy cơ hôn mê gan. Khi có dấu hiệu tiền hôn mê gan phải giảm lượng đạm trong khẩu phần thức ăn.

Cần cung cấp nhiều axit amin phân nhánh để phòng tránh suy dinh dưỡng, nhiễm trùng, hôn mê gan.

Cho ăn nhiều bữa trong ngày.

Vệ sinh mũi, miệng sạch sẽ, phòng nhiễm khuẩn và tạo cảm giác ngon miệng.

- Giảm phù và cổ trướng: Để bệnh nhân nghỉ ngơi, ăn hạn chế muối khi có phù và cổ trướng.

- Theo dõi biến chứng chảy máu tiêu hóa.

- Theo dõi biến chứng hôn mê gan.

Phòng bệnh xơ gan

- Tiêm phòng vắc-xin viêm gan B cho trẻ em và những người lớn chưa bị bệnh.

- Có lối sống lành mạnh, không lạm dụng rượu bia.

- Tránh ăn thức ăn sống, nên ăn chín uống sôi để không bị nhiễm ký sinh trùng.

- Lựa chọn thực phẩm sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm để phòng ngừa nhiễm các hóa chất, phẩm màu độc hại gây tổn hại gan.

- Không dùng thuốc ảnh hưởng gan khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

- Đối với những người đã bị viêm gan B hoặc C mạn tính cần theo dõi định kỳ 3 hoặc 6 tháng một lần để phát hiện và điều trị sớm những trường hợp viêm gan đang tiến triển, nhằm hạn chế các biến chứng nặng như xơ gan và ung thư gan.

- Cần theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý gây viêm gan do các nguyên nhân khác như suy tim, tắc mật...